Χαραλαμπίδης Νίκος (1967)

Ο Νίκος Χαραλαμπίδης γεννήθηκε στην Κύπρο και σπούδασε ζωγραφική και γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Στην ίδια σχολή ολοκλήρωσε και τις μεταπτυχιακές του σπουδές στα πολυμέσα και τις ψηφιακές μορφές τέχνης με υποτροφία του Ιδρύματος Λεβέντη. Στις σπουδές του συμπεριλαμβάνονται επίσης σπουδές ζωγραφικής, χαρακτικής και σκηνογραφίας στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Φλωρεντίας (Accademia di Belle Arti) και αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας (Universita degli studi di Firenze). Από το 2017, διδάσκει Γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας.

Η πολυσχιδής καλλιτεχνική του δραστηριότητα έχει παρουσιαστεί εκτενώς, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, μέσα από ατομικές και ομαδικές εκθέσεις, αλλά και θεσμικές-διεθνείς διοργανώσεις. Ο Χαραλαμπίδης έθεσε εξαρχής τις πολιτικές συντεταγμένες μέσα στις οποίες κινείται η ιδιοσυγκρασιακή εικαστική του γραφή, όπου οι αναφορές στην πρόσφατη ιστορία της Κύπρου, αλλά και της ευρύτερης διαταραγμένης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, διασυνδέονται με αυτοαναφορικά στοιχεία, συμβολισμούς και αλληγορίες που συχνά επιφορτίζονται με σύνθετες φιλοσοφικές προεκτάσεις.

Κατατάσσεται στους σημαντικούς Έλληνες εκπροσώπους της γενιάς του 90. Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ογδόντα, παραβλέποντας τις κυρίαρχες καλλιτεχνικές τάσεις, εισαγάγει στο έργο του μια θεματολογία που πραγματεύεται ένα φάσμα κοινωνικό-πολιτικών προβλημάτων, τα οποία πολύ αργότερα θα απασχολούσαν ευρέως τη διεθνή καλλιτεχνική κοινότητα. Ζητήματα όπως ο βίαιος εκπατρισμός και η προσφυγοποίηση, το κληροδότημα της αποικιοκρατίας και οι επιπτώσεις της, η παγκοσμιοποίηση και οι στρατηγικές της, η μετανάστευση και ο νομαδισμός, η εθνική ταυτότητα και η αμφισβήτηση της, η εντοπιότητα και ο «μη τόπος», αποτελούν πλέον κοινό έναυσμα δημιουργίας για πολλούς καλλιτέχνες σε όλο τον κόσμο. Για την έρευνα των ζητημάτων αυτών, ο καλλιτέχνης ανατρέχει συχνά στη διαχείριση ιστορικού αρχειακού υλικού, το οποίο διαπλέκει συχνά με σύγχρονα δεδομένα και γεγονότα, καθώς και κρίσιμα φαινόμενα που βρίσκονται σε εξέλιξη, όπως την ανθρωπιστική, ιδεολογική και πολιτισμική κρίση, αλλά και το οικολογικό αδιέξοδο, την κλιματική και ενεργειακή κρίση.

Οι παράτολμες παρεμβατικές δράσεις του καλλιτέχνη στην Πράσινη Γραμμή στην Κύπρο, με αφετηρία τα τέλη της δεκαετίας του ογδόντα, αποτέλεσαν σημείο αναφοράς για επιμελητικές προτάσεις και πρότυπο για νεώτερους κυρίως καλλιτέχνες, ευαισθητοποιημένους στα κοινωνικοπολιτικά προβλήματα. Σε μια από τις πιο χαρακτηριστικές αυτές παρεμβάσεις, ο καλλιτέχνης συνεργάστηκε με εθελοντές στρατιώτες από τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα των Ελληνικών και Τουρκικών δυνάμεων, για την αποδόμηση τριών οδοφραγμάτων από τα βαρέλια, τα οποία μεταφέρθηκαν στη Βραζιλία, ώστε εμβληματικά να λειτουργήσουν, ως θεμέλιοι λίθοι των γλυπτικών του εγκαταστάσεων στην μπιενάλε του Σάο Πάολο το 2006.

Οι συμμετοχικές δράσεις που διοργανώνει ο Χαραλαμπίδης, αποτελούν σημαντική παράμετρο του έργου του. Ακολουθώντας αυτή την πρακτική, διαρθρώνει συχνά, παράλληλα με τα εικαστικά περιβάλλοντα και τις γλυπτικές του εγκαταστάσεις, πλατφόρμες διεπιστημονικών συνεργασιών, φιλοξενίας δρώμενων, καλλιτεχνικών εργαστηρίων φοιτητών, περφόρμανς, διαλέξεων και σεμιναρίων, καθώς και άλλων συνεργασιών με προσκεκλημένους καλλιτέχνες, εδραιώνοντας έτσι στις εκθέσεις του ένα πολυεπίπεδο πρόγραμμα δραστηριοτήτων.

Μεταξύ άλλων διακρίσεων, το 1992 βραβεύεται με το 1ο Βραβείο Ιδρύματος Γιάννη & Ζωής Σπυροπούλου και το 2007 του απονέμεται το τιμητικό Βραβείο της Ένωσης Τεχνοκριτικών Ελλάδος (AICA Hellas), ενώ το 2004, μαζί με τον Γιώργο Λάππα, υπήρξαν συνυποψήφιοι για το Ευρωπαϊκό Βραβείο Γλυπτικής, από το Ευρωπαϊκό Κουνοβούλιο της Χάγης. Η εκθεσιακή του δραστηριότητα είναι διεθνής. Το έργο του έχει παρουσιαστεί σε περισσότερες από 60 ατομικές εκθέσεις, ενώ παρουσίασε μεγάλων διαστάσεων γλυπτικές εγκαταστάσεις σε σημαντικά μουσεία, διεθνή κέντρα τέχνης και εκθεσιακούς χώρους, μπιενάλε και θεσμικές διοργανώσεις.

Σχετικός σύνδεσμος:

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CE%A7%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BC%CF%80%CE%AF%CE%B4%CE%B7%CF%82