Μουστάκας Βαγγέλης (1930)

Γεννήθηκε στον Πειραιά το 1930. Από μικρή ηλικία σχεδίαζε και κατασκεύαζε σφυρήλατα αντικείμενα στο μηχανουργείο που εργαζόταν ο πατέρας του. Δούλεψε αρχικά σε εργαστήρι κεραμικής και στην εταιρία «Κεραμεικός» όπου έμαθε την τέχνη του πηλού. Στη συνέχεια σπούδασε γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, στο εργαστήριο του Μιχάλη Τόμπρου (1950-1954). Συμμετείχε συστηματικά στις δραστηριότητες του πολιτιστικού συλλόγου «Κασταλία» (με τους Παρλαβάντζα, Αργυράκη, Νεγρεπόντη κ.α.) και παράλληλα δίδασκε σχέδιο και χρώμα σε ιδιωτική σχολή. Συνέχισε τις σπουδές του με υποτροφία του ΙΚΥ στην Accademia di Belle Arti της Φλωρεντίας (1960 – 1964), όπου μετεκπαιδεύτηκε στη χαρακτική και τη διακοσμητική. Πραγματοποίησε ταξίδια σε ολόκληρο τον κόσμο μελετώντας την τέχνη παλιότερων εποχών, αλλά και τις σύγχρονες τάσεις.
Παρουσίασε την πρώτη του ατομική έκθεση στην γκαλερί «Στοά Τέχνης» στην Αθήνα (1958). Ένα μεγάλο μέρος της θεματολογίας του επηρεάστηκε από τις οδυνηρές μνήμες του Β’ Παγκόσμιου πολέμου και της κατοχής, καθώς και από το θάνατο του μικρού του αδελφού από πτώση μαχητικού αεροπλάνου (1955). Έκτοτε το θέμα της πτώσης του Ικάρου τον απασχόλησε επανειλημμένα. Η γλυπτική του είναι κυρίως ανθρωποκεντρική και συχνά εμπνέεται από την τυπολογία της αρχαίας ελληνικής παράδοσης. Ωστόσο στην πορεία της δουλειάς του υιοθετεί στοιχεία από σύγχρονα καλλιτεχνικά ρεύματα όπως ο σουρεαλισμός, ο εξπρεσιονισμός ή ο κονστρουκτιβισμός και διαμορφώνει ένα πολύμορφο εικαστικό ιδίωμα. Το έργο του περιλαμβάνει ανεξάρτητα γλυπτά, μνημεία για δημόσιους χώρους, πολυπρόσωπες συνθέσεις και ανάγλυφα σε ξύλο ή σε γύψο. Χρησιμοποιεί συχνά τη μέθοδο του χαμένου κεριού και γενικώς αξιοποιεί τις άριστες τεχνικές του γνώσεις και τις εκφραστικές δυνατότητες του κάθε υλικού, δίνοντας έμφαση στην κίνηση και την πνευματικότητα των μορφών.
Ασχολήθηκε επίσης με τη ζωγραφική (κυρίως σχέδια με χρώμα), με την εικονογράφηση βιβλίων και με τη δημιουργία μεταλλίων. Έχει εργαστεί στις Αναστηλώσεις Βυζαντινών Αρχαιοτήτων στη Θεσσαλονίκη και έχει διδάξει ως επισκέπτης-καθηγητής στο Duke University και στο Temple University στη Φιλαδέλφεια (1970). Το έργο του έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία και διακρίσεις.
Παρουσίασε τη δουλειά του σε πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις και συμμετείχε σε σημαντικές διεθνείς διοργανώσεις (Μόσχα 1957, Ζάγκρεμπ 1964), στη Μπιενάλε Αλεξάνδρειας (1968, Α’ Βραβείο Γλυπτικής), στη Μπιενάλε Σάο Πάουλο ( 1969) κ.α.
Από τα πολυάριθμα μνημειακά γλυπτά που φιλοτέχνησε για δημόσιους χώρους , σημαντικό παράδειγμα είναι το Μνημείο «Μέγας Αλέξανδρος» στη Θεσσαλονίκη (1971-74) με τον έφιππο ανδριάντα, τον περιβάλλοντα χώρο και το ανάγλυφο με την «Εν Ισσώ Μάχη».